Gobernador

Semper Gobernador mester pone e Ministernan di Reino y e Ministernan di Aruba na altura di su ausencia, prome cu e bandona e Pais. Gobernador interino ta tuma over pa e periodo cu Gobernador lo ta ausente. Cada bes cu por papia di reemplaso temporal di Gobernador, mester anuncia esaki oficialmente.

Gabinete di Gobernador, bou guia di un director, ta coordina tur trabou di Gobernador. Ora di cumpli cu hopi di su compromisonan representativo, su ayudante cu alabes ta capitan di marinier, semper ta acompaƱa Gobernador.

E funcion di Gobernador como organo di Reino ta describi den ā€˜Reglamento di Gobernador di Arubaā€™ (ā€˜Reglement voor de Gouverneur van Arubaā€™). Esaki ta un ley di Reino. E tarea y competencia di Gobernador como organo di e pais ta regla den e Constitucion di Aruba.

E cargo di Gobernador ta trece un cantidad di limitacion cune. Gobernador no mag por ehempel di tin negoshi of fungi como consehero di un compania.

E tarea principal di Gobernador ta pa salvaguardia e interes general di Reino na Aruba. Tambe e ta encarga cu e proclamacion di Ley di Reino, Medida General di Gobierno di Reino y di e tratadonan cu Reino a cera. Hopi biaha e ta encarga tambe cu ehecucion di ley y medida di Reino, a menos cu a apunta e responsabilidad oficial explicitamente na un otro organo.

E tarea di supervision di Gobernador ta conta tambe pa e leynan Arubiano. Gobernador lo no acorda un ordenansa nacional of un ley si esaki no ta conforme cu Statuut, legislacion di Reino of un tratado cera. E lo raporta esaki na Gobierno di Reino. Tanten cu Gobernador no firma e ordenansa nacional (ley) esaki no por drenta na vigor. Na Hulanda Gobierno di Reino lo evalua un biaha mas si e ordenansa nacional (ley) ta bay contra di Statuut, legislacion di Reino of un tratado cera. Nan por destrui e ordenansa (ley), si e no ta conforme Statuut, legislacion di Reino of tratado cera.

Contrario na e Rey,Ā  por yama Gobernador pa e responsabilisa su mes si el a comete un delito den su cargo. E mester aparece dilanti di hues di instancia mas halto den e mundo hudicial, esta Corte Supremo (Hoge Raad). E caso lo tuma luga na Hulanda y no na Aruba.

Na Aruba tin un cuerpo di marina Hulandes estableci den un kazerne na Savaneta. E kazerne di marinier ta bou guia di un comandante. Cada kazerne tin su propio comandante. Gobernador di Aruba tin un relacion particular cu e comandante di e brigada militar aki. Den caso cu e comandante faya barbaramente den ehercemento di su funcion, Gobernador por suspendā€™e. Ademas e comandante ta resorta bou di e Minister di Defensa di Reino.

Tur nombramento di Arubianonan den servicio militar obligatorio como oficial (militar) ta sosode pa medio di un decreto di Reino (K.B.) den consulta cu Gobernador. Gobernador mester di permiso di Gobierno di Reino pa por mobilisa e mariniernan.

Ademas di ley, Gobernador ta firma tambe tur decreto nacional. E ta envolvi tambe cu e poder ehecutivo di e leynan aki. Pero e ministernan ta keda responsabel pa e ehecucion.

Gobernador tin e derecho di asisti na reunion di Conseho di Minister. Den e caso ey Gobernador lo fungi como presidente di e Conseho pero e no tin derecho di voto ora di tuma decision.

Hopi funcionario halto ta huramenta dilanti di Gobernador ora cu nan asumi nan cargo. Esaki ta conta pa entre otro Minister, miembro di Parlamento, miembro di Conseho di Consulta y di Controlaria General, hues, fiscal y Procurador General.

Por ultimo ta posibel pa un cuidadano haci un apelacion na Gobernador ora cu e ta di opinion cu un decision tuma door di un otro organo di Pais Aruba ta inhusto. Tā€™asina si cu Gobernador ta manda e apelacion pa e mesun Minister cu a tuma e decision pero e Minister tin e obligacion pa pidi conseho tocante e apelacion aki cerca Conseho di Consulta. Finalmente ta e Minister ta dicidi tocante e apelacion.

Tin biaha Gobernador ta presenta tambe den sala di Parlamento. Gobernador ta duna un discurso durante di e reunion pa habri un AƱa Parlamentario nobo. Den e discurso ey, e ta duna un splicacion tocante di e maneho cu Gobierno lo hiba e aƱa siguiente. Fuera di su presentacion anual aki, ta invita Gobernador pa ocasion special, por ehempel na e reunionnan durante cual lo firma un protocol.

Minister

E manera di traha di Conseho di Minister ta regla den e asina yama ā€œReglamento di ordo di Conseho di Ministerā€ (Reglement van orde van de ministerraad). E reglamento aki mester ta acorda pa medio di un ordenansa nacional (ley) Esaki ta nifica cu legislador, pues Gobierno hunto cu Parlamento ta fiha e reglamento aki. Den e ā€œReglamento di ordo di Conseho di Ministerā€ ta para cu mester tin regularmente deliberacion entre e Ministernan. Tambe den caso cu un Minister ta carga responsabilidad individual. Tin un secretariado cu ta asisti Conseho di Minister.

Cada Minister ta haya un ministerio na su encargo. Un ministerio asina tambe yama cartera y ta consisti di diferente departamento, servicio y despacho. Un ordenansa nacional (ley) ta institui e ministerionan. Minister President ta encarga cu asunto general.

Gobierno tin e competencia pa disolve Parlamento y yama eleccion nobo. Como consecuencia di esaki, tur Minister lo tuma nan retiro. Un gobierno den cual tur Minister a entrega nan retiro, nos ta yama un gobiernoĀ demisionario. Pa e Pais no keda sin gobernacion, Gobernador ta pidi e Ministernan pa keda den funcion te ora cu forma un gobierno nobo. E partido (coalicion) na mando mes por nombra un Minister nobo ora Parlamento duna un Minister retiro obligatorio.

Ta desolve Parlamento ora cu tin un conflicto entre Parlamento y Gobierno of ora cu Parlamento duna di conoce cu Gobierno no ta un bon refleho mas di e resultado di e ultimo eleccion.

Secretariado di Conseho di Minister

Tin un secretariado cu ta asisti Conseho di Minister. Secretario di Conseho di Minister ta guia e secretariado. Secretariado ta percura pa e corespondencia di Conseho di Minister, ta traha notula di e reunionnan, ta traha e agenda pa e reunionnan y ademas ta encarga cu e tantisimo trabou di ehecucion di Conseho di Minister.