Cuerpo di Bombero ta recomenda pueblo di Aruba pa ban celebra nos cultura sin kimamento. Pero si toch ta scoge pa celebra cu candela pone bon atencion cu esaki ta sosode na un manera responsabel. Lamentablemente brandweer ta haya su mes confronta cu candelanan cu ta sali for di man y esaki ta hopi peligroso. E candela ta causa huma cu ta causa daño na salud di hende, molester pa bario, nos medio ambiente y nos bestianan. Percura pa semper tin algo pa paga candela sea ta un slang di awa conecta na un cranchi, brand- of poederblusser cerca. Si bo ripara cu no por controla e candela mas yama 911 mesora. Miho preveni cu lamenta ta e conseho di Cuerpo di Bombero.
Conseho di Bureau City Inspector tambe a trece algun conseho ora di prepara un candela pa celebracion pa Dia di San Juan.
- Scoge un lugar apropia den aire liber cu por lo menos 100 meter di distancia di cualkier edificio, cas of structura existente cu por capta un vlam y pega na candela.
- midi un circulo cu un diameter di no mas cu 5 meter pa e keda na un tamaño controlabel. Ta conseha pa stapel den dje tur e material cu lo bay kima cuminsando exactamente meymey di e circulo; e idea ta pa crea un forma manera un "hooiberg" y asina yena ariba dje bin afo pa haci’e mas grandi y stabil.
- haci un limpiesa completo unda ta cende e candela pa esaki no "cana" y crece na un forma indesea.
- uza solamente materialnan organico y biologico. Por ehempel; tur tipo di palo, palet, carton pisa, palo, taki, hala di coco y blachinan di mata. Ideal lo ta pa uza e residuo di loke a ser kima como compost den e gordura pa planta, manera nos antepasadonan tabata haci. Nunca uza material toxico y no natural cu ta malo pa salud di hende y cu por causa dañonan serio irecuperabel. Ademas por causa daño ecologico cu lo afecta nos fauna y flora. Por ehempe: taira di auto y bais, bateria di auto, metalnan, plastic en general, saco di plastic cu ta contene desperdicio di cas, boternan/containernan di plastic di Clorox of Amoniak, cadavernan di animal.
- mantene bo mes y tur hende na un distancia sigur for di e candela pa encaso cu esaki cay den otro e no spart ariba niun mirones y pa e huma no afecta halamento di rosea di tanto hende como bestia.
DNM ta avisa pueblo pa pone atencion na e siguiente puntonan ora di celebra y scoge pa kima:
- Ta prohibi pa cende candela riba caminda publico. Esaki ta prescribi den articulo 14 di e ordenansa di polis (APV). Banda di esaki, tene consideracion cu bo bisiñanan. Segun articulo 8 di APV, ta prohibi pa causa molester na bisiña por ehempel door di cende candela y kima.
- pone atencion na unda ta cende candela. Tin tereno di naturalesa cu ta protegi pa ley y ta prohibi pa cende candela. Spaans Lagoen, Parke Nacional Arikok, y nos areanan di parke marino ta algun ehempel. E motibo ta cu e candela por causa daño na nos flora y fauna. Pensa riba nos matanan di mangel, parhanan, cangreunan y banana di rif. Banda di causa molester na nos medio ambiente, kimamento tambe ta afecta salud di hende
- tene na cuenta “kico” nos ta kima. Obhetonan cu ta consisti di materialnan no organico, pues materialnan cu no tin di haber cu cosecha, nos no ta kima. E huma di materialnan sintetico kima, manera plastic y rubber ta saca componente toxico den aire y ta sofoca nos fauna cu ta haya dificultad pa hala rosea. Tambe, ta destrui nos flora ya cu e calor di e candela ta destrui matanan cu ta den cercania. Mester tene na cuenta cu e candela por bira grandi y dado momento dificil pa controla. Como consecuencia, nos naturalesa incluyendo areanan protegi ta kima. Sin kita afo, kimamento ta causa molester di holo y ta stroba bista.
- Un apelacion pa no kima den cercania of den areanan cu tin material explosivo: manera Wela, Mariniers Kazerne, Arugas/Ecogas of tereno di refineria. Esaki ta un peliger pa seguridad di hende.
Brandweer, Bureau City Inspector y DNM ta pidi pueblo pa ban celebra e Dia di Dera Gay na un manera responsabel y reduci e impacto cu kimamento tin pa nos naturalesa, medio ambiente y salud. Minister di Cultura ta pidi nos comunidad pa tene bon cuenta cu e consehonan treci padilanti.
Share this page