ORANJESTAD - Cu e planta di RWZI na Bubali, ya pa varios aña a surpasa su capacidad y ta causando molester na e area cercano, no ta un secreto. 

Turismo a crece substancialmente, pero e capacidad di e planta nunca a crece den comparacion cu e desaroyo den sector turistico. Durante pandemia, momento cu a cera frontera y no tabatin turista, por a nota cu e planta di RWZI a haya un alivio considerabel, pero mirando e crecemento di turismo despues di e pandemia, a bolbe surpasa e capacidad di e planta di RWZI cu tur consecuencia. Apesar di varios inversion den e planta den transcurso di añanan, e falta di suficiente fondo publico a limita e esfuersonan pa soluciona e planta di purificacion debidamente. E planta ta causando molester den e vecindario y ultimo tempo e molester a aumenta aun mas.

Gobierno mientrastanto a institui un "stuurgroep" entre e Ministerio di Naturalesa, Infrastructura y Energia, cu e tarea pa privatisa RWZI, mirando cu esey ta e unico solucion. Den esaki e compania estatal Utilities Aruba a mustra disponibilidad pa tuma over e planta y asina yuda Gobierno soluciona e problema urgente aki.

Esencia di e privatisacion

Na september 2023 Conseho di Minister a aproba e proposicion pa traspasa e operacion y propiedad di RWZI, (Bubali, Parkietenbos, Zeewijk), rioolstelsel y Incinerator pa Aruba Wastewater Sustainable Solutions NV, un subsidiario di Utilities.
Indirectamente e compania lo ta 100% den man di Gobierno di Aruba. E compania, Aruba Wastewater Sustainable Solutions NV (AWSS), ya a traha un businessplan, un plan strategico pa termino corto y largo con pa tuma e planta over y tur cos ta cla pa e destaho publico. A traha e plannan y tur documento hunto cu Royal HaskongingDHV.

Lo traspasa e propiedadnan di RWZI pa AWSS pa un suma total di Afl. 31.8 miyon. AWSS lo paga esaki na Aruba bek den e erfpachtscanon pa un suma anual di Afl. 582.267,51 pa 60 aña, mirando tur e riesgonan cu AWSS ta core tumando e planta aki over.
Pa un planta nobo di RWZI y cu capacidad di procesa hopi mas grandi, AWSS lo mester inverti sumanan substancial (Capital Expenditure CAPEX y Operational Expenditure OPEX) segun e plan strategico pa termino corto y largo. Pa financia esaki, AWSS mester fondo pa cual Gobierno lo mester aumenta e environmental levy (Bijzondere belasting op verblijf), un impuesto cu turistanan ta paga na e hotelnan apart di e toeristenheffing, pa cubri e gastonan (CAPEX y OPEX)

Aruba lo cera un acuerdo cu Utilities/AWSS na unda ta palabra cu pa supervisa e normanan cu AWSS lo mester cumpli cu ne, lo implementa un “regulatory framework” y un “regulatory body”. E regulatory body lo tin como miembro Departamento di Naturalesa y Medio Ambiente (DNM), Departamento di Salubridad publico (DVG), Departamento di Obra Publico (DOW) y un representante di Ministerio di Naturalesa.

E ley di privatisacion di RWZI mientrastanto a bay Parlamento. E preparacion a tuma hopi tempo, mirando cu ta algo grandi, y Gobierno di Aruba ta spera, mirando e urgencia pa soluciona e situacion di e planta, cu e tratamento di e ley aki lo haya prioridad. Mientrastanto Gobierno ta continua cu su esfuersonan pa minimalisa e molester causa pa e planta di purificacion RWZI.

Planta di purificacion di awa RWZI na Bubali.